در دل هر محله، جایی که کوچه‌ها و خیابان‌ها به هم می‌پیوندند و زندگی روزمره جریان دارد، هیئات و حسینیه‌ها با چراغ‌های روشن و پرچم‌های سیاه، نمادی از عشق و ارادت به اهل بیت (ع) را به نمایش می‌گذارند. این مراکز مذهبی که در هر گوشه و کناری از شهرها و روستاهای ایران برپا می‌شوند، نه تنها مکان‌هایی برای برگزاری مراسمات مذهبی هستند، بلکه به نمادی از اتحاد، همبستگی و تعهد به ارزش‌های دینی تبدیل شده‌اند.
حسینیه‌ها و هیأت‌های مذهبی در ایران نقش بسیار مهمی در جامعه دارند و از اهمیت زیادی برخوردارند. اگرچه هر دوی این مراکز مذهبی نقش مهمی در حفظ و نشر فرهنگ عاشورایی و ترویج معارف دینی دارند اما هیئت‌ها علاوه بر ترویج فرهنگ عاشورایی، در زمینه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی از جمله کمک های خیریه، برپایی ایستگاه صلواتی، کلاس‌های آموزشی و... نیز فعالیت می‌کنند. وسعت و تعداد بالای هیأت‌ها و حسینیه‌ها در سراسر کشور نشان‌دهنده اهمیت این نهادها در جامعه ایرانی است. این گزارش نگاهی به وسعت و پراکندگی این خیمه‌های حسینی در سراسر کشور دارد.
گستردگی و پراکندگی حسینیه‌ها در ایران
حسینیه‌ها، در طول تاریخ پرفراز و نشیب ایران، همواره پناهگاه مظلومان و ستمدیدگان بوده‌اند و در مبارزات مردم علیه ظلم و ستم نقش مهمی ایفا کرده‌اند. در دوران انقلاب اسلامی، حسینیه‌ها به مراکز اصلی مبارزه و فعالیت‌های انقلابی تبدیل شدند و نقش مهمی در پیروزی انقلاب و تحقق آرمان‌های امام خمینی (ره) داشتند.
امروزه نیز حسینیه‌ها، به عنوان پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی، در ترویج فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی، تحکیم بنیان خانواده، و حل مشکلات و معضلات جامعه نقش‌آفرینی می‌کنند. این مکان‌ها در سراسر کشور پراکنده هستند و از نظر وسعت، تنوع زیادی دارند. آمار منتشر شده از نمافر (سامانه جامع مدیریت و نظارت بر مساجد و حسینیه‌ها) نشان می‌دهد که تعداد کل حسینیه‌های ثبت شده کشور حدود 3100 عدد است؛ این آمار می‌تواند تصویری جامع از گستردگی و پراکندگی حسینیه‌ها در ایران ارائه دهد. این تعداد نشان‌دهنده تأسیس و فعالیت‌های گسترده این مراکز مذهبی در سراسر کشور است.
بر اساس آمار منتشر شده توسط نمافر، توزیع جغرافیایی حسینیه‌ها در ایران ناهمگون است. استان فارس با 353 حسینیه، بیشترین تعداد را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است. در مقابل، استان‌های البرز و کردستان با تنها 13 حسینیه در هر استان، کمترین تعداد را دارند. پس از فارس، استان‌های خوزستان(238)، کرمان(218)، اصفهان(218) و خراسان رضوی(200) به ترتیب بیشترین تعداد حسینیه‌ها را دارند.
رشد و شکوفایی هیئت‌های مذهبی
در کنار گستردگی و پراکندگی حسینیه‌ها در ایران، حجت‌الاسلام مجید باباخانی، رئیس سازمان هیأت‌ها و تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی به ارائه آماری جامع از گستردگی و پراکندگی هیأت‌های مذهبی در کشور می‌پردازد.
بر اساس این آمار، تعداد هیأت‌های مذهبی ثبت‌شده در سراسر ایران به طرز چشمگیری افزایش یافته و نقش این نهادها در جامعه دینی و فرهنگی کشور روز به روز پررنگ‌تر می‌شود.
به گفته حجت‌الاسلام باباخانی، 93 هزار هیأت مذهبی دارای مجوز در سراسر کشور وجود دارد؛ البته آمار هیأت‌های دارای مجوزی که داخل سامانه بیرق ثبت شده‌اند، 56233 هیأت است.
او ادامه می‌دهد: «بیشترین تعداد هیأت‌ها در استان تهران (14 هزار) و کمترین تعداد در استان کردستان (400) قرار دارد. تفاوت در تعداد هیأت‌ها می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله تفاوت‌های جمعیتی، فرهنگی و مذهبی میان استان‌ها مربوط باشد.»
حجت‌الاسلام باباخانی با بیان اینکه تعداد هیأت‌های تازه‌تأسیس در سال‌های اخیر 15 درصد افزایش داشته است، می‌گوید: «دلیل افزایش تعداد هیأت‌ها حمایت‌های مادی و اعتباری سازمان تبلیغات اسلامی، دیده‌شدن و نقش‌آفرینی هیأت‌ها و ساماندهی از سوی سازمان هیأت و تشکل‌های دینی است.»
رئیس سازمان هیأت‌ها و تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی افزایش تعداد هیأت‌های مذهبی در مناطق کمتر توسعه‌یافته را یکی از اهداف سازمان تبلیغات اسلامی دانست و افزود: «سعی ما بر این است که در مناطق کمتر برخوردار به ابتکارات کوچک بیشتر توجه کنیم. اساساً هر استان را با خود آن مقایسه می‌کنیم که این امر در پیشرفت آن استان مؤثر است.»
نمایشگاه قرآن و مقاومت؛ مشعلی برای روشنگری
در راستای ترویج فرهنگ قرآنی و مفاهیم مقاومت، سازمان هیأت و تشکل‌های دینی در ماه محرم اقدام به برپایی نمایشگاه‌های "قرآن و مقاومت" در هیأت‌های سراسر کشور کرده است. به گفته حجت‌الاسلام مجید باباخانی، رئیس این سازمان، هدف از برپایی این نمایشگاه پرداختن به دو موضوع مهم قرآن و مقاومت است. او می‌گوید: «همین که هیأت‌ها با قرآن و مفاهیم قرآنی انس بگیرند، بسیار مهم است. مقاومت به‌عنوان دستاورد انقلاب اسلامی است؛ مردم ما با ایستادگی خودشان به ثمرات بزرگی رسیده‌اند و برای جهان به الگو تبدیل شده‌اند. منشأ مقاومت مردم، مقاومت اباعبدالله است و این در تمدن دنیا وجود دارد که ایستادگی باعث عزت و وادادگی باعث ذلت است.»
حجت‌الاسلام باباخانی تأکید می‌کند: «این نمایشگاه در بستر فضای مجازی هم در اختیار مخاطبین قرار داده شده است که برخی از هیأت‌ها از این قابلیت استفاده کردند.»
برپایی نمایشگاه قرآن و مقاومت در 50 هیأت
رئیس سازمان هیأت و تشکل‌های دینی دررابطه‌با تعداد برپایی نمایشگاه قرآن و مقاومت در هیأت‌های سراسر کشور می‌گوید: «حدود 50 هیأت این نمایشگاه را برپا کردند و ان‌شاءالله در دهه‌های دوم و سوم این نمایشگاه در هیئات دیگر تکرار می‌شود و تعداد بالاتر می‌رود.»
او درباره نحوه انتخاب هیأت‌ها برای برگزاری نمایشگاه قرآن و مقاومت توضیح می‌دهد: «طی یک اطلاع‌رسانی هیأت‌ها خودشان استقبال و نام‌نویسی کردند و برخی از هیأت‌های شاخص هم با پیشنها ما پذیرفتند که این نمایشگاه را در هیأتشان برگزار کنند.»
«قرآن و مقاومت» در هیأت‌ها، ضرورتی انقلابی و فرهنگی
حجت‌الاسلام باباخانی با اشاره به ضرورت برگزاری نمایشگاه قرآن و مقاومت در هیأت‌ها اظهار می‌کند: «نمایشگاه قرآن و مقاومت یک بستر آمیخته با هنر و فضای ذوق و ادبیات با موضوع قرآن و مفهوم مهم مقاومت است که حتماً این کار هنری در تأثیرگذاری آن و انتقال مفاهیم مهم مقاومت به مخاطبین خصوصاً جوانان و نوجوانان می‌تواند مؤثر باشد.»
او تصریح می‌کند: «از برپایی این نمایشگاه تاکنون بازخوردهای خوبی دریافت کرده‌ایم و تصاویر ارسالی از استان‌های مختلف نشان از استقبال مردم از این نمایشگاه دارد و امیدواریم که مفاهیم این نمایشگاه به مردم منتقل شود.»
رئیس سازمان هیأت‌ها و تشکل‌های دینی، استفاده از خلاقیت را راهی برای جذابیت و تأثیرگذاری بیشتر هر اثر هنری می‌داند و می‌گوید: «در هر اثر هنری تأثیرگذاری زمانی بیشتر خواهد شد که محتوا غنای کافی داشته و متناسب با نیاز مخاطب باشد و لسان هنر و ادبیات هنر متناسب باذوق مخاطب انتخاب شود. ما احتیاج داریم که در زمینه‌های هنری خلاقیت داشته باشیم و به کلیشه‌ها اکتفا نکنیم. حتماً خلاقیت‌ها می‌تواند تأثیرگذار باشد به‌خصوص برای قشر جوان که در بمباران فضای رسانه‌ای قرار دارند.»
نظر شما